Homepagina

Nederland globaliseert de afgelopen jaren gestaag verder, vooral door toegenomen dienstenhandel. Beleidsmakers en economen zouden meer aandacht aan de dienstenhandel moeten besteden.

De leerprestaties van Nederlandse leerlingen in zowel het basis als het voortgezet onderwijs, zijn de afgelopen twintig jaar gestaag gedaald. Dat de leerprestaties van leerlingen dalen heeft meerdere oorzaken. In alle gevallen lijkt het raadzaam te investeren in het lerend vermogen in het onderwijs.

De Nederlandse industrie staat op een kruispunt. Er moet veel veranderen, dat weten we allemaal. De manier waarop we fossiele materialen en brandstoffen gebruiken is immers op geen enkele manier houdbaar. De winning, omzetting en afvalverwerking hebben grote negatieve sociale en milieugevolgen, in Nederland en elders.

Bestaanszekerheid is een recht dat in de Grondwet is vastgelegd. Dit recht is uitgewerkt in de Participatiewet en lokale inkomensregelingen. Maar bestaanszekerheid vraagt om meer dan het voorzien in een financieel vangnet. De maatregelen die nodig zijn om de groepen die bestaansonzekerheid ervaren te helpen zijn complex en vragen om een lange adem.

Gebruik jij generatieve AI tijdens het doen van onderzoek – of juist bewust niet? ESB onderzoekt of, hoe en waarom Nederlandse economische onderzoekers generatieve AI inzetten in hun werk. Meedoen aan de enquête kost vijf minuten. De resultaten verschijnen in ESB.

De Europese Centrale Bank schat dat voor de periode 2025–2031 binnen de Europese Unie ongeveer 1,3 biljoen euro aan extra overheidsinvesteringen nodig is om het hoofd te bieden aan grote economische en maatschappelijke uitdagingen. Aangezien Europese gelden tekortschieten, zal een aanzienlijk deel van dit bedrag door nationale overheden gefinancierd moeten worden. Lidstaten met krappe overheidsbudgetten en hoge staatsschulden blijken echter notoire onder-investeerders.

Schellekens en Fernandez (2024) tonen in ESB dat de Nederlandse energie-intensieve basisindustrie minder investeert en ze pleiten daarom voor het stopzetten van overheidssteun. Elders binnen het complementaire productienetwerk Amsterdam–Rotterdam–­Antwerpen wordt echter wel geïnvesteerd. Dat vraagt om een internationale ecosysteembenadering in plaats van enkel nationale industriële strategieën.

De bij de VS achterblijvende bbp-groei baart politici, beleidsmakers en analisten zorgen. Maar we moeten ons niet blind staren op de Amerikaanse bbp-groei: dat kan juist tot nieuwe problemen leiden in plaats van de huidige op te lossen. De problematiek kan beter worden aangevlogen via een breed welvaartsperspectief. De politiek is hier aan zet.

De industrie is in Nederland verantwoordelijk voor het grootste aandeel in de uitstoot van broeikasgassen. Verdere verduurzaming is dan ook belangrijk om het sectordoel voor 2030 te halen, vooral binnen de energie-intensieve industrie. Toch geeft dit jaar een kleiner aantal bedrijven aan te investeren in verduurzaming dan een jaar geleden.

NWO reikt jaarlijks de Stevinpremie uit aan onderzoekers die zich onderscheiden op het gebied van kennisbenutting voor de samenleving. Dit jaar behoort Ingrid Robeyns tot de winnaars. Robeyns is bekend als grondlegger van het limitarisme en doet onderzoek naar ongelijkheid.

Hoge energiekosten bemoeilijken investeringen in de verduurzaming van de Nederlandse industrie. Nationale subsidies kunnen duurzame investeringen aanmoedigen, maar verstoren mogelijks het gelijke Europese speelveld. Een doordachte groene industriële strategie vergt Europese coördinatie.

Na het weglopen van Wilders uitten energieprofessionals de zorg dat de transitie vertraging oploopt. De aankomende verkiezingscampagne biedt echter juist een kans om af te rekenen met de huidige conservatieve industriepolitiek die is gericht op ‘oplossingen’ als het afvangen en opslaan van CO₂, wat vooral aan bestaande industriële belangen tegemoetkomt.